Tα ιζήματα με βάση την προέλευση τους ,διακρίνονται σε α) λιθογενή, β) βιογενή, γ)υδρογενή και δ)κοσμογενή.Οι κόνδυλοι μαγγανίου αποτελούν πλέον ένα απο τα γνωστότερα υδρογενή ιζήματα και καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις στους ωκεανούς καθώς και παρουσίαζουν τεράστιο οικονομικό ενδιαφέρον. Η συλλογή κονδύλων μαγγανίου έγινε για πρώτη φορά το 1873 από το ωκεανογραφικό σκάφος Challenger. Aρχικά αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας λόγω του παραδόξου της παρουσιας τους, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η έρευνα πραγματοποιείται λόγω του μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν.
Οι κόνδυλοι μαγγανίου έχουν υποστρόγγυλο σχήμα,με διάμετρο που κυμαίνεται από 1-11 cm, ενώ έχουν βρεθεί και κόνδυλοι με διάμετρο ακόμη και ενός μέτρου. Έχουν μαύρο ή καφέ χρώμα και αποτελόυνται από συγκεντρικούς δακτυλίους οξειδίων Μn και Fe, οι οποίοι αναπτύσσονται γύρω απο έναν πυρήνα, που μπορεί να είναι ένα δόντι καρχαρία ή ένα θραύσμα οστού κλπ. Εκτός απο Mn και Fe, οι κόνδυλοι περιέχουν σε μικρά ποσοστά Ni, Co και Cu και γι'αυτόν το λόγο αποτελούν πιθανή πηγή πρώτης ύλης για την παραγωγή των μετάλλων αυτών,καθώς και έχουν αποκτήσει μεγάλο οικονομικό ενδιαφερον. Ωστόσο η εκμετάλλευση τους εμποδίζεται για 3 λόγους : α) έχουν μεγάλο κόστος παραγωγής, β) η εκμετάλλευση τους θα προκαλέσει προβλήματα ρύπανσης των ωκεανών και γ) δεν ανήκουν στην επικράτεια κανενός κράτους. Το 75% των κονδύλων μαγγανίου κάθονται πάνω στον πυθμένα έχοντας ένα τμήμα τους βυθισμένο σε αυτόν,ενώ μόνο ένα ποσοστό 25% βρίσκεται θαμμένο στα επιφανειακά 4m.
Oι κόνδυλοι μαγγανίου έχουν μεγάλη ανάπτυξη στις αβυσσικές πεδιάδες όπου ο ρυθμός χερσογενούς ιζηματογένεσης είναι μικρός καθώς επίσης και σε περιοχές με χαμηλή βιογενή ιζηματογένεση.Στις αβυσσικές πεδιάδες η εμφάνιση των κονδύλων δίπλα σε ερυθρές αργίλους, υποδηλώνει την προτίμηση αυτών σε οξυγονωμένα περιβάλλοντα. Έτσι λοιπόν η περιοχή με το μεγαλύτερο οικονομικό ενδιαφέρον είναι ο Βόρειος Ειρηνικός Ωκεανός, καθώς αυτή η περιοχή χαρακτηρίζεται από χαμηλό ρυθμό ιζηματογένεσης χερσογενών ιζημάτων, στοιχείο που ευνοεί την ανάπτυξη κονδύλων μαγγανίου.
Έχει αποδειχθεί ότι οι διεργασίες που πραγματοποιούνται για τον σχηματισμό των κονδύλων διαφέρουν για το μέρος των κονδύλων που βρίσκεται πάνω από τον πυθμένα και για το μέρος που είναι βυθισμένο μέσα σε αυτόν.Tο τμήμα που βρίσκεται πάνω από τον πυθμένα αναπτύσσεται από την συνεχή επίστρωση της επιφάνειας που προεξέχει, από την καθίζηση υδροξειδίων Fe και Μn από την υδάτινη στήλη,των οποίων η πηγή παροχής φαίνεται να είναι η υδροθερμική δραστηριότητα στις μεσωκεάνειες ράχες. Το τμήμα που είναι βυθισμένο, δημιουργείται από τη συνεχή επίστρωση της βυθισμένης επιφάνειας απο υδροξείδια που προέρχονται από το νερό των πόρων των ιζημάτων. Εδώ η πηγή προέλευσης του Fe και Mn είναι η ηφαιστειακή τέφρα και τα μαλακά νεκρά μόρια των οργανισμών που βρίσκονται στα επιφανειακά ιζήματα.
Αν συγκρίνουμε το ρυθμό ανάπτυξης με τον ρυθμό ιζηματογένεσης, προκύπτει ότι όλοι οι κόνδυλοι θα έπρεπε να είναι θαμμένοι. Έτσι προτάθηκαν διάφορες διεργασίες που μπορούν να εξηγήσουν τον λόγο που υπάρχουν κόνδυλοι στην επιφάνεια, όπως είναι η κύλιση αυτών από ρεύματα , η αναμόχλευση και μετακίνησή τους από βενθικούς οργανισμούς όπως επίσης και η διάβρωση των ιζημάτων λόγω της δράσης των ρευμάτων.
Οι κόνδυλοι μαγγανίου έχουν υποστρόγγυλο σχήμα,με διάμετρο που κυμαίνεται από 1-11 cm, ενώ έχουν βρεθεί και κόνδυλοι με διάμετρο ακόμη και ενός μέτρου. Έχουν μαύρο ή καφέ χρώμα και αποτελόυνται από συγκεντρικούς δακτυλίους οξειδίων Μn και Fe, οι οποίοι αναπτύσσονται γύρω απο έναν πυρήνα, που μπορεί να είναι ένα δόντι καρχαρία ή ένα θραύσμα οστού κλπ. Εκτός απο Mn και Fe, οι κόνδυλοι περιέχουν σε μικρά ποσοστά Ni, Co και Cu και γι'αυτόν το λόγο αποτελούν πιθανή πηγή πρώτης ύλης για την παραγωγή των μετάλλων αυτών,καθώς και έχουν αποκτήσει μεγάλο οικονομικό ενδιαφερον. Ωστόσο η εκμετάλλευση τους εμποδίζεται για 3 λόγους : α) έχουν μεγάλο κόστος παραγωγής, β) η εκμετάλλευση τους θα προκαλέσει προβλήματα ρύπανσης των ωκεανών και γ) δεν ανήκουν στην επικράτεια κανενός κράτους. Το 75% των κονδύλων μαγγανίου κάθονται πάνω στον πυθμένα έχοντας ένα τμήμα τους βυθισμένο σε αυτόν,ενώ μόνο ένα ποσοστό 25% βρίσκεται θαμμένο στα επιφανειακά 4m.
Oι κόνδυλοι μαγγανίου έχουν μεγάλη ανάπτυξη στις αβυσσικές πεδιάδες όπου ο ρυθμός χερσογενούς ιζηματογένεσης είναι μικρός καθώς επίσης και σε περιοχές με χαμηλή βιογενή ιζηματογένεση.Στις αβυσσικές πεδιάδες η εμφάνιση των κονδύλων δίπλα σε ερυθρές αργίλους, υποδηλώνει την προτίμηση αυτών σε οξυγονωμένα περιβάλλοντα. Έτσι λοιπόν η περιοχή με το μεγαλύτερο οικονομικό ενδιαφέρον είναι ο Βόρειος Ειρηνικός Ωκεανός, καθώς αυτή η περιοχή χαρακτηρίζεται από χαμηλό ρυθμό ιζηματογένεσης χερσογενών ιζημάτων, στοιχείο που ευνοεί την ανάπτυξη κονδύλων μαγγανίου.
Έχει αποδειχθεί ότι οι διεργασίες που πραγματοποιούνται για τον σχηματισμό των κονδύλων διαφέρουν για το μέρος των κονδύλων που βρίσκεται πάνω από τον πυθμένα και για το μέρος που είναι βυθισμένο μέσα σε αυτόν.Tο τμήμα που βρίσκεται πάνω από τον πυθμένα αναπτύσσεται από την συνεχή επίστρωση της επιφάνειας που προεξέχει, από την καθίζηση υδροξειδίων Fe και Μn από την υδάτινη στήλη,των οποίων η πηγή παροχής φαίνεται να είναι η υδροθερμική δραστηριότητα στις μεσωκεάνειες ράχες. Το τμήμα που είναι βυθισμένο, δημιουργείται από τη συνεχή επίστρωση της βυθισμένης επιφάνειας απο υδροξείδια που προέρχονται από το νερό των πόρων των ιζημάτων. Εδώ η πηγή προέλευσης του Fe και Mn είναι η ηφαιστειακή τέφρα και τα μαλακά νεκρά μόρια των οργανισμών που βρίσκονται στα επιφανειακά ιζήματα.
Αν συγκρίνουμε το ρυθμό ανάπτυξης με τον ρυθμό ιζηματογένεσης, προκύπτει ότι όλοι οι κόνδυλοι θα έπρεπε να είναι θαμμένοι. Έτσι προτάθηκαν διάφορες διεργασίες που μπορούν να εξηγήσουν τον λόγο που υπάρχουν κόνδυλοι στην επιφάνεια, όπως είναι η κύλιση αυτών από ρεύματα , η αναμόχλευση και μετακίνησή τους από βενθικούς οργανισμούς όπως επίσης και η διάβρωση των ιζημάτων λόγω της δράσης των ρευμάτων.
Bιβλιογραφία : Γιώργος Π. , Γιώργος Φ. , Μαρία Γ. (2012), Μηχανική των ωκεανών,Πάτρα:εκδόσεις πανεπιστημίου Πατρών.
Ασημίνα Μπαϊρακτάρη, 13096
